Kapistahan ng Banal na Santatlo
Hunyo 3, 2007

Mga Pagbasa: Kawikaan 8:22-31 / Rom 5:1-5 / Jn 16:12-15

Ang politika ay mahalaga para sa ating mga Pinoy. Pinag-uusapan ito … pinagpapalitan ng kuro-kuro … malimit pinag-aawayan din. Sa hindi kakaunting pagkakataon, pinagpapatayan din ito ng mga taong sobra ang pagkahumaling sa politika. Sa cyberspace, ang mga taong may dedikasyon sa kani-kanilang paboritong paksa ay nagsasama-sama sa mga tulad ng mga yahoogroups at nagkukumpulan sa blogsites. Masasabi nating ang ibong may parehong kulay ng balahibo ay nagkukumpulan at nagkakaisa.

Subali’t sa ating buhay, may mga higit na mahahalagang bagay na hindi lamang pinag-uukulan ng pansin at pinag-uusapan. Itong mga ito ay namumutawing lagi sa labi ng mga nagpapahalaga dito. Ang laman ng puso at kaisipan ay bumubukal sa bibig, at nag-uumapaw sa bigkas ng balana. Higit sa lahat, ito ay masasalamin sa buhay ng mga taong ito.

Isang halimbawa nito ay ang paniniwala ng Inang Simbahan sa Tatlong Persona ng Iisang Diyos. Bago pa man ito ay naging isang dogma o opisyal na turo ng Simbahan, bahagi na ito ng panalangin ng Simbahan. Bago pa man naimbento ang katagang “Trinidad” (Trinity) ay bahagi na ang katumbas nito sa panalangin ng Simbahan. Kung ano ang dasal ay siya rin ang pugay. Ang batas ng pagpupugay ay siya ring batas ng pagsampalataya. Sa Latin, lex orandi, lex credendi. At hindi lamang iyan … maaari nating idagdag ito … lex vivendi. Ang batas ng pananalangin ay siya ring batas ng paniniwala … at batas ng pamumuhay.

Dakilang Kapistahan ngayon ng Banal na Santatlo. Mahalaga para sa ating mga Katoliko ang Diyos at ang mga katotohanan tungkol sa Kaniya. Bagama’t wala sa Bibliya ang salitang Santatlo o Trinidad, ang katotohanang ang iisang Diyos ay may tatlong Persona ay malinaw sa Bibliya. Ang tatlong pagbasa sa araw na ito ay puno ng mga pahimakas sa katotohanang ito.

Sa unang pagbasa, ang Diyos Ama ay pinangatawanan ng “Karunungan” ayon sa Aklat ng Kawikaan. Ang Karunungan ay nanduon na bago pa man nalikha ang sansinukob. Ang Karunungan ay sinasabing puno ng galak sa mga taong kaniyang nilikha. Malinaw na ito ay pahimakas ng Diyos Amang Maylikha ng sanlibutan.

Sa ikalawang pagbasa, natutunghayan natin ang ilan pa sa mga pahimakas ng Banal na Santatlo ayon kay San Pablo. Sa kabila ng mapapait na karanasan, aniya, ang pag-ibig ng Diyos ay ibinuhos sa ating mga puso sa pamamagitan ng Banal na Espiritu na ipinagkaloob sa atin. Bukod dito, sinasabi niya na tayo ay naging matuwid sa harapan ng Diyos sa pamamagitan ni Jesucristong Panginoon. Siya ang dahilan kung bakit ang sumasampalataya ay puno ng pag-asa, kung kaya’t kaya niya ipagyabang at ipagmakaingay pati na rin ang kanyang mga paghihirap at mga pagsubok sa buhay. Ayon kay Pablo, ang karanasang mapapait ay isang malinaw na pamamaraan upang maranasan nang tahasan ang Diyos sa ating buhay.

Sa Ebanghelyo ayon kay Juan, malinaw ang pahiwatig ni Kristo tungkol sa Kaniyang Ama at tungkol sa Espiritu Santo: “Pagdating ng Espiritu ng Katotohanan ay aakayin niya kayo sa kaganapan ng katotohanan … Ang lahat ng sa Ama ay sa akin.”

Noong nakaraang dalawang Linggo, sinabi ko na kakaiba ang ating Diyos. Ibang klase ang ating Diyos talaga. Hindi siya katulad ng mga diyos-diyosan ng mga taong hindi nagkapalad makatanggap ng kaniyang pagpapakilala. At ang kaniyang pagpapakilala ng sarili sa daloy ng kasaysayan ay malinaw at puno ng pahimakas tungkol sa katotohang Siya ay iisa sa Tatlong Persona. Siya ay Ama, Anak, at Espiritu Santo.

Tapatin natin ang ating sarili. Ito ay isang hiwaga na hindi natin kayang arukin. Ito ay isang misterio na hindi natin lubos na mauunawaan kailanman. Subali’t hindi como misterio ay hindi rin totoo. Maraming misterio na hindi natin nauunawaan. Misteryo ang buhay at misterio rin ang kamatayan. Malaking misterio kung bakit mayroong malulusog at mayroong dinadapuan ng malubhang sakit. Bagama’t alam natin ipaliwanag kung paano umiilaw ang fluorescent lamp (na inimbento ng isang Pinoy), hindi talaga natin naiintindihang lubos kung paano ang paglundag-lundag ng electrons ay nagbubunga ng liwanag. Ang kaya lamang natin ay sabihin kung ano ang nangyayari sa electrons. Hindi natin kayang ipaliwanag kung bakit ito ay nagiging ilaw o liwanag.

Iyan ang dahilan kung bakit tayo narito at nagdiriwang nang sama-sama. Ang laman ng puso natin at kaisipan ay siya ring laman ng ating mga bibig na umiigkas sa pagpupugay. Ang bunga nito ay kaisahan sa kung ano ang ating tinatayang mahalaga para sa buhay. Ang ating isang dasalan (liturhiya) o SANDASAL ay sumasalamin sa ating isahang pagtataya o SAMPALATAYA sa iisang Diyos na may akda ng magkabuklod at magka-akibat nating iisang buhay o SAMBUHAY.

Konektado ang buhay natin sa isa’t isa. Konektado rin ang buhay natin sa Kaniyang nagkaloob sa atin ng buhay. Ang isang hiwaga ay hindi lamang laman ng isipan. May kinalaman ito sa praktikal na pamumuhay. Ang Banal na Santatlo ay bahagi ng ating pang-araw-araw na buhay. Kasama natin Siya sa simula hanggang sa wakas. Kaakibat Siya sa bawa’t sandali ng ating buhay makalupa at makalangit.

Nais kong ilahad sa aking mga tagabasa ang isang personal na karanasan na nagpapatunay na ang Diyos na ating binibigyang-pugay ay tunay at buhay. Ito ay karanasan ng isang matinding kadiliman na aking pinagdaanan kamakailan. Maraming hiwaga ang buhay, di ba? Isa sa hiwagang ito ay ang hiwaga ng pagdurusa. Hiwaga na may mga taong nagiging dahilan ng pagdurusa ng iba. Hiwaga na may mga taong nagdaraan sa matinding kadiliman kahit sila ay nagpapakabuti at kahit na ang kanilang intensyon ay pawang sa kabutihan lamang. Hiwaga na ang mga taong disin sana ay mabuti ay nagagamit ng demonyo sa kanyang maruming mga balak. Hiwaga na ang mga taong nag-alay ng kanilang sarili para sa Diyos at sa kapwa ay nababalot ang puso ng poot, inggit, at paninira ng kapwa.
Nakaranas ako ng ganitong kadiliman kamakailan. Maraming mga opsyon ang naglaro sa aking isipan. Ang karamihan ng mga ito ay hindi naghahatid sa kapayapaan at sa Diyos na tampulan ng kaisahan. Subali’t sa awa at habag ng Diyos ay nakuha kong manahimik. Nakuha kong magtiis nang tahimik. Nakuha kong hayaang matapakan ang aking kapalaluan upang mamayani ang karangalang makatao na hindi kailanman matatanggal ninuman. Nakuha kong hayaang masalamin sa aking buhay ang Diyos at ang kaisahang mensahe ng katotohanang Siya ay iisa sa Tatlong Persona.

Mahiwaga ang buhay ng tao. Mahiwaga ang ating Diyos – Ama, Anak, at Espiritu Santo. Nguni’t sa kabila ng hiwaga ay ang katotohanang Siya ay kapiling ng mga taong nagpupunyagi, nagsisikap makita Siya bagama’t nalalambungan ang mga mata nila ng kapaitan at pagdurusang kaakibat ng buhay sa balat ng lupa.

Ang ating SANDASAL na ito ay pahimakas ng ating SAMPALATAYA. Ang ating SAMPUGAY ay salamin ng ating pagsisikap makaisa rin ngayon at sa buhay na darating sa kaganapan ng hiwaga ng ating SAMBUHAY, kasama, kapiling, at kaakibat ng BANAL NA SANTATLO. Purihin ang Diyos Ama, Anak, at Espiritu Santo, kapara noong unang-una, ngayon at magpasawalang hanggan. Amen.

Linggo ng Pentekostes
May 27, 2007

Mga Pagbasa: Gawa 2:1-11 / 1 Cor 12:3-7, 12-13 /

Juan 20:19-23

KAPANGYARIHAN, KAISAHAN, KALOOB, KAPAYAPAAN … KAGANAPAN!

Maraming komentarista sa radyo at TV ang gumagamit nang mali sa salitang “kaganapan.” Para sa kanila, ito ay may kinalaman sa mga “nagaganap” na pangyayari sa iba’t ibang sulok ng Pilipinas. Subali’t ang tunay na kahulugan ng kaganapan ay may kinalaman hindi sa mga bagay na nangyayari kundi sa bungang ganap o kabuuan ng isang bagay.

Nais kong isipin na ang pista natin ngayon sa simbahan ay kapistahan ng kaganapan. Hindi ito tungkol sa naganap sa araw na ito kundi sa kahulugan ng naganap sa araw ng Pentekostes. Sa madaling salita, ang pang-unawa ko sa salitang ito ay di tulad sa pang-unawa ng mga komentarista sa radyo at TV.

Ano ba ang kaganapang tinutukoy natin?

Una sa lahat, para natin masagot ito, dapat nating tunghayan ang mga naganap sa araw na ito ayon sa Banal na Kasulatan. Sa unang pagbasa, ang naganap ay ang makulay na pagbaba ng Espiritu Santo. Dito ay natutunghayan natin kung paanong ang isang malakas na hangin, mga dilang apoy, at ugong na malakas, ay dumatal sa silid na kinalalagyan ng mga disipulo. Ang lahat ng ito ay walang iba kundi mga tanda ng pagdatal o pagbaba ng Espiritu Santo sa anyong nabanggit. Ito ang naganap ayon sa unang pagbasa. Maaari nating bigyang lagom ito sa salitang kapangyarihan. Ang lahat ng nangyari ay may kinalaman sa pagpapakita ng kapangyarihan ng Diyos: malakas na ihip ng hangin, mga dilang apoy, ugong, liwanag, at init. Ano naman ang bunga ng naganap na ito? Ang tandang nabanggit ay simbolismo ng kaloob na kaakibat ng pagbaba ng Espiritu Santo. Ang kaloob na ito ay nagbunga ng kadulasan ng dila. Parang natanggalan ng buhol ang kanilang mga dila. Nakapagsalita sila sa iba-ibang salita, at hindi lamang iyan, naunawaan silang lahat ng mga taong iba-iba rin ang katutubong wika: mga Parto, Medeos, Elamitos, atbp.

Ikalawa, ang pagbaba ng Espiritu Santo ay nagbunga ng mga iba’t ibang kaloob. Pati ang kakayahang ipagbunyi si Jesus bilang Panginoon ay isa sa mga kaloob na ito. Binabanggit ni Pablo ang mga kaloob na espiritwal mula sa iisang Espiritu, pati na rin ang mga kaloob ng iba-ibang uri ng paglilingkod.

Ikatlo, mula sa unang pagbasa ay narinig natin ang isa pang dakilang kaloob sa mga taong nanggaling sa maraming sulok ng daigdig: ang kaisahan. Bagaman at iba’t iba ang wika nila, nagkaunawaan sila at narinig nila ang kani-kanilang mga salitang katutubo.

Ang ika-apat ay siyang higit na mahalaga sa lahat. Ito ay ang buod ng kaloob ni Kristong muling nabuhay. “Tanggapin ninyo ang Espiritu Santo. Ang kasalanang inyong patawarin ay pinatatawad na rin sa langit. Ang kasalanang hindi ninyo patawarin ay hindi rin patatawarin.”

Malinaw ayon sa kasulatan na mayroong mga kaloob, at mayroon ring dakila at natatanging kaloob. Ang mga kaloob na matutunghayan sa liham ni San Pablo sa mga Corinto ay marami at naglalayong mauwi sa kabutihan ng ibang tao, hindi sa taong tumanggap nito. Dito kabilang ang paglilingkod, ang pagpapagaling sa ngalan ng Diyos, ang pagtuturo o pangangaral, o kaya’y ang pamamahayag sa ngalan ng Diyos. Ito ay mga kaloob na sa balak ng Diyos ay dapat gamitin para sa kapakanan ng ibang tao.

Nguni’t kung babasahin natin ang karugtong ng liham na ito ni Pablo, makikita rin natin na ang mga kaloob na ito ay nagbunga rin ng away, sigalot, kawalan ng pagkakaisa, pagtutungayaw, inggit, pagseselos, at iba pang mga suliranin ng mga taga-sunod ni Kristo. Alam nating lahat kung gaano kagulo ang naging samahan ng mga Corinto, at kung paano naging pasaning mabigat sila ni Pablo Apostol.

Maging sa ating panahon, sari-saring suliranin ang dinadala ng pagkakaroon ng kaloob na katalinuhan, kakayahan, at kaalaman. Intriga, inggit, at kompetisyon ang malimit ibunga nito. Subali’t kailangan ng Simbahan ng mga sari-saring kaloob na ito. Kailanman, ang Simbahan ay binubuo ng mga kasaping may maraming kakayahan, ng mga tumanggap ng maraming kaloob mula sa Diyos – mga kaloob na dapat ay ginagamit para sa kapakanan ng buong bayang mananampalataya. Hindi dapat problema na ang mga kasapi ng simbahan ay maraming angking kakayahan o katalinuhan.

Subali’t ayon sa ating karanasan, malimit ay away ang ibinubunga ng lahat ng ito. Tingnan na lamang natin ang ating lipunan. Sa halip na maraming kagandahan ang mangyari, paralisado ang maraming antas ng lipunan … hindi makausad, hindi makaungos, at hindi makalarga. Kung mayroong isang malinaw na paralysis sa ating lipunan, ito siguro ay ang halimbawa ng bagong airport sa Maynila. Matapos gastusan at tustusan ng limpak-limpak na salapi, hindi pa rin ito nagagamit. Nabubulok ito at nasisira, habang ang mga politico at di politico ay nagbabangay tungkol sa mga bagay na walang kapararakan.

Sa araw na ito ng Pentekostes, mayroon tayong dapat matutunan sa kapangyarihan at kaloob ni Kristong muling nabuhay. Una, hindi masama ang mga kaloob ng Espiritu Santo. Dapat nating pagyamanin at payabungin ang lahat ng ito. Subali’t ikalawa, ang mga kaloob na ito ay hindi siyang tampulan at wakas ng lahat n gating buhay at pagkatao. Hindi ito ang hantungan ng lahat. Ang mga kaloob ay tuntungan lamang para sa higit na mahalagang kaloob ni Kristong muling nabuhay – ang kapayapaan.

Sa selos, intriga, inggit, o walang patumanggap pagtutunggali at pag-uunahan dahil sa ating mga kakayahan, ang kaloob ng Espiritu Santo ay kapayapaan. Walang kaisahan kung walang kapayapaang panloob. Ito ang siyang dapat magbalanse sa ating mga pansariling mga kakayahan.

At dito na papasok ang salitang kaganapan na ating ginamit sa simula ng pagninilay na ito. Ang pagbaba ng Espiritu Santo ay nagsilbing kaganapan ng lahat ng mga pangako na may kinalaman sa Mesiyas at tagapagligtas na si Kristong muling nabuhay. Ang pagbaba ng Espiritu Santo ay nagpanibago sa takbo ng buhay ng daigdig. Dumulas ang kanilang dila. Nabuksan ang kanilang mga tainga. Napuspos sila ng pang-unawa. Tumanggap sila ng tapang at lakas mula sa itaas. Naging mapagpunyagi sila sa pagpapahayag ng salita ng Diyos. Nagkaroon ng ganap na kaisahan sa mga taong hindi magkaanu-ano. Isang bagong langit at isang bagong lupa ang naging bunga ng kaniyang pagbaba. Sinagian tayong muli ng pag-asa at katiyakang makakamit natin ang ganap na kaligtasan mula sa Diyos.

Sino ang hindi matutuwa sa mga naganap na ito? Sino ang hindi magagalak sa kaganapang dulot ng Espiritung may akda at tagapagtaguyod ng buhay?

Ipadala mo ang iyong Espiritu, O Panginoon, at magbabago ang buong daigdig!